Alles wat je moet weten over VET

Alles wat je moet weten over VET

Onverzadigd begint met een O van oké en verzadigd met een V van vermijden: onjuist. Onthoud liever dit ezelsbruggetje: verzadigd begint met een v van verwarmen (zoals kokosolie, ghee of roomboter) en onverzadigd met een O van olie (olijfolie, lijnzaadolie, walnootolie).

Transvetten v.s verzadigde vetten
Vetten worden in planten en dieren gemaakt. Vetten die bij kamertemperatuur smelten noemen we oliën. In plantaardige oliën zitten veel onverzadigde vetzuren, omdat ze een dubbele binding hebben. Ze veranderen als gevolg van blootstelling aan zuurstof, hitte of licht in transvetten.

Transvetten ontstaan bij het industrieel harden van plantaardige oliën. Je vindt ze vooral in bewerkte voedingsmiddelen, zoals kant-en-klare sauzen, dressings, margarines, zoutjes, koek, snoep, bepaalde toetjes en gebak. Transvetten zijn schadelijk. Bij de omzetting raken ze geoxideerd en beschadigen ze de lichaamscellen. Verschillende recente onderzoeken hebben aangetoond dat verzadigde vetten geen enkel effect hebben op sterfte, hart- en vaatziekte of suikerziekte. Hoe dat kan? Verzadigde vetten, waar we zo bang voor zijn, hebben géén dubbele binding en kunnen bij verhitting niet in een transvet veranderen.

Omega 3 en 6
Omega-6 vetzuren stimuleren ontstekingen. Omega-3 vetzuren daarentegen remmen ontsteking en verbeteren de vloeibaarheid van je celmembranen. Ze zorgen ervoor dat je flexibiliteit toeneemt en je stressgevoeligheid afneemt. Door de bewerking van onze voeding eten wij veel te veel omega-6 vetzuren Het maatschappelijke gevolg: veel ontstekingen en een toename van westerse welvaartsziekten. Eigenlijk bestaan er geen goede of slechte vetten. Er bestaat wel een foute balans tussen de vetzuren. Jouw lichaam heeft alle vetzuren nodig om goed te functioneren. Behalve transvet.

Onverzadigde en verzadigde vetten

Onverzadigde vetzuren: 
Omega-3 vetzuren: Zeegroenten, groene bladgroenten, chiazaad, lijnzaadolie, vette vis (haring, makreel, zalm, sardientjes), walnoot, pompoenpitolie. 
Omega-6 vetzuren: Noten, zaden, wild vlees, zonnebloemolie, sojaolie, maïsolie, cashewnoot, pinda, pakjes en zakjes. 
Omega-9 vetzuren: olijfolie, sesamzaad, avocado

Verzadigde vetzuren:
Verzadigd vet: moedermelk, roomboter, kokosolie of ghee.
Transvet: bewerkte voedingsmiddelen zoals pakjes en zakjes, margarine, halvarine, koek, gebak, chips, gefrituurd voedsel en kant-en-klaarmaaltijden.

Welke vetten moet ik vermijden?
Een overschot aan plantaardige oliën (omega 6). En ook de transvetten zijn dus zeer ongezond. Vermijd dus pakjes en zakjes en gooi je margarine of halvarine in de prullenbak. En ga vanaf vandaag meer gezonde vetten zoals olijfolie, avocado, groene bladgroenten, zeegroenten, noten, zaden, eieren, gevogelte of vette vis gebruiken.

Rookpunt van vetten
Olijfolie kun je het beste koud gebruiken, bijvoorbeeld in salades. Dit heeft te maken met het rookpunt. Onverzadigde vetten zijn bij verhitten kwetsbaar, er ontstaan dan transvetten. Kies voor roomboter of kokosolie bij hogere temperaturen. En bij lage temperaturen bijvoorbeeld olijfolie. Zie onderstaand schema voor de verschillende rookpunten van verschillende oliën.  

Soort olie

Rookpunt °C

Lijnzaad, ongeraffineerde zonnebloemolie

107

Mais, extra virgin olijf, soja, pinda en walnootolie

160

Roomboter en kokosolie

177

Virgin olijf, sesam- en amandelolie

216

Geraffineerde mais/zonnebloem/sesamolie en palmolie

232

Ghee, rijst-olie en avocado olie

> 250

Heb je vragen over welke soort vetten je het beste kunt gebruiken of andere vragen over vet, laat dan hieronder een reactie achter en ik help je graag verder.